Lunes, Setyembre 1, 2025

Nais ko'y ukit na maso sa lapida

NAIS KO'Y UKIT NA MASO SA LAPIDA

sakaling mamatay / ang makatang kapos
ayoko ng daop / na palad o kurus
kundi yaong masong / gamit ng busabos
nang sistemang bulok / ay buwaging lubos

hindi natin batid / kailan babagsak
ang katawang lupa / sa putik o lusak
sakaling ibaon / saanpamang lambak
sa lapida'y nais / na ito'y itatak:

"narito'y makatâ / ng obrero't dukhâ
tagapagtaguyod / ng sariling wikà
tibak na Ispartan / sa puso at diwà
sistema'y palitan / ang inaadhikà

panay ang pagtulâ / kahit makulimlim
sa masa'y nagsilbi / ng tapat at lalim
sa dumaan dito't / sumilong sa lilim
nagpapasalamat / siya ng taimtim"

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* larawan ay dinisenyo ng makatang galâ

Sina Alyssa Valdez at Alex Eala

SINA ALYSSA VALDEZ AT ALEX EALA

sina Alyssa Valdez at Alex Eala
dalawang batikan, atletang Pilipina
tennis si Alex at volleyball si Alyssa
sila'y tunay na kahanga-hangang atleta

minsan, sa bidyo lang sila napapanood
reel, pesbuk, YouTube, doon ako nakatanghod
sila'y tatalon, hahampas, mapapaluhod
pawang matatatag, matitibay ang tuhod

sa isports, kaylaki ng ambag nilang tunay
ipinakita nila ang talino't husay
masasabi ko'y Mabuhay sila! MABUHAY!
ang paabot ko'y taospusong pagpupugay!

ngalan nila sa kasaysayan na'y naukit
mga atletang nasa pagitan man ng net
ay makikitang may ngiti, di nagsusungit
mababait, ngunit sa arena'y kaylupit

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* litrato mula sa ABS-CBN News fb page 

Bansa ng 7,641 kapuluan

BANSA NG 7,641 KAPULUAN

mula pitong libo, isang daan at pitong isla
ang kapuluan sa ating bansa'y nadagdagan pa
pitong libo, animnaraan, apatnapu't isa
ayon sa bagong datos na nakalap ng NAMRIA

si Charlene Gonzales ay agad naalala natin
noong sa Miss Universe pageant siya ay tanungin
Ilan ang isla sa Pilipinas, na sinagot din
ng tanong, "High tide or low tide?" ang sagot ba'y kaygaling?

dagdag na limang daan, tatlumpu't apat na pulô
kapag taog ba o high tide ay agad naglalahò?
buti't mga bagong isla'y natukoy, naiturò
ng NAMRIA, bilang ng mga pulô na'y nabuô

limang daan tatlumpu't apat na pulo'y nasaan?
sa satellite images doon natin malalaman
nais kong marating ang mga bagong islang iyan
upang sa sanaysay, kwento't tula'y mailarawan

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* ulat at litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/share/1FrewfMduj/ 
* NAMRIA - National Mapping and Resource Information Authority, sentrong ahensya sa Pilipinas hinggil sa pagmamapa ng mga lupa sa bansa

Kung may humanitarian mission sa Palestine

KUNG MAY HUMANITARIAN MISSION SA PALESTINE

kung may humanitarian mission sa Palestine
nais kong maging boluntaryo sa gawain
pagkat ito'y tunay na dakilang tungkulin
ng bawat isang nagpapakatao man din

isang gawain tungo sa kapayapaan
sa rehiyong niluray ng mga digmaan
isang adhikain tungo sa kalayaan
ng mga Palestinong dapat lang tulungan

tulad ng dalitang inagawan ng lupa
pati pinagsasamantalahang manggagawa
karapatan nila'y ipaglalabang sadya
tulad din ng Palestinong tigib ng luha

ay, kayrami na nilang namatay sa gutom
kaya kung doon may humanitarian mission
ang magboluntaryo ako'y isa kong layon
itutula ko rin ang lagay nila roon

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* ulat at litrato mula sa fb page ng Middle East Monitor sa kawing  na:

Gawain tuwina

GAWAIN TUWINA

ang pagsusulat at pagbabasa
ang madalas kong gawin tuwina
pagbabasa'y bisyo ko talaga
gabi, hapon, tanghali, umaga

binabasa'y samutsaring aklat
sa bawat pahinang nabubuklat
dito'y kayrami kong nauungkat
kayraming paksang nabubulatlat

tuwina'y dito ko binubuhos
ang panahon bagamat hikahos
pag maghapong trabaho'y natapos
libro nama'y babasahing lubos

kakatha ng tula bawat araw
kahit kagubatan ko'y mapanglaw
pag may lumitaw sa balintataw
ang pluma kong tangan na'y hahataw

magsusulat ng kwento't sanaysay
dama man ay saya, dusa, lumbay
mga tagong paksa'y binubuhay
upang sa masa'y maisalaysay

- gregoriovbituinjr.
09.01.2025

* larawan mula sa google

Linggo, Agosto 31, 2025

Pagngiti pala'y isa ring sandata

PAGNGITI PALA'Y ISA RING SANDATA

minsan, ngiti na lang ang naiiwan kong sandata
upang kaharapin ang buhay at mga problema
lalo't yaring puso'y lumuluha at nagdurusa
sa pagkawala ng sinta, narito't nag-iisa

ngiti'y pakikipagkapwa, tandang nagpapatuloy
sa buhay bagamat sa daan kayraming kumunoy
nakikipagpatintero sa lansangang makahoy
at madawag, nagkalat ang mga dahong naluoy

ngiti'y kalasag at armas ng tulad kong makatâ
sandata rin ito ng tulad naming mandirigmâ
na naritong nakatindig, daanan man ng sigwâ
na kasangga sa pagbaka ay milyon-milyong dukhâ

oo, ako'y karaniwang taong sandata'y ngiti
sa kabila ng trapo't dinastiyang naghahari
at nagngingitngit sa sistemang pulos palamuti
maunlad daw ngunit kahirapa'y nananatili

- gregoriovbituinjr.
08.31.2025

Makitid man ang daan

MAKITID MAN ANG DAAN

kapara ng tunnel na madilim
ay may liwanag ding matatanaw
sa dulo kahit ka naninimdim
at ang kagubatan mo'y mapanglaw

gaya rin ng makitid na daan
upang di mahagip ng sasakyan
na nilakbay mo kanina lamang
ay luluwag din sa kalaunan

tulad ng pagharap sa problema
di ka tatakbong parang atleta
puno't dulo'y suriin talaga
nang malutas sa abot ng kaya

ang lansangan man ay anong kitid
pagkat inaayos ang paligid
maglakad ka lang doon sa gilid
baka may malaman pang di batid

hinay-hinay lang nang di hingalin
ikaw naman ay makararating
sa pupuntahan mo't adhikain
ika nga, magtatagumpay ka rin

- gregoriovbituinjr.
08.31.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/reel/636131269553670

Sabado, Agosto 30, 2025

'Ghost' projects at 'Hungry Ghosts' sa 'Ghost' month

'GHOST' PROJECTS AT 'HUNGRY GHOSTS' SA 'GHOST' MONTH

kayraming 'ghost' projects ang lumitaw sa ghost month
tulad ba'y 'ghost' flood control ng katiwalian?
kawawa ang bayan sa proyektong nagmulto
diyan ba napunta ang buwis ng bayan ko?

mukhang gutom na gutom ang mga 'hungry ghost'
kaya panay ang kanilang pangungurakot
sakmal ng kahayukan nila't kagutuman
ay nagpapakabundat sa kaban ng bayan!

may proyekto sa papel ngunit wala pala
sa totoong buhay, kinuha lang ang pera
ng bayan, ibinulsa ng mga tiwali
nilimas nila, mamamayan ang nagapi

ngayong Agosto, anong gusto mo, kapatid?
may flood control project ngunit baha ang hatid
mga tiwali'y nakapanggagalaiti
imbes na bayan, inisip nila'y sarili

serbisyo para sa bayan, naging negosyo
utak ng tusong negosyante't pulitiko
sa gobyerno'y sinong kanilang kasapakat?
managot sa bayan ang mga nangulimbat!

- gregoriovbituinjr.
08.30.2025

* litrato mula sa pahayagang Bulgar at Pilipino Star Ngayon, at sa ABS-CBN FB page

SMARTER na pagpaplano

SMARTER NA PAGPAPLANO

Specific - tiyak ang plano, detalyado
Measurable - nasukat kung kayang matupad
Attainable - kayang abutin ang adhika
Realistic - makatotohanan sa gawa
Time-bound - kayang gawin sa panahong tinakda
Evaluate - pagtatasa ng mga nagawa
Reward - natamong tagumpay ang gantimpala

Siguraduhing plano'y tapat sa layunin
Magkaisa ang pamunua't myembro natin
Aktibidad ay sama-sama nating gawin
Reklamo'y sinusuri't agad lulutasin
Tutok sa detalye't pinag-usapang sadya
Ebalwasyon sa kalagaya'y ginagawa
Respeto't makipagkapwa'y di nawawala

- gregoriovbituinjr.
08.27.2025

* litrato mula sa google

Biyernes, Agosto 29, 2025

Merong dalawang pulis manyakis

MERONG DALAWANG PULIS MANYAKIS

merong dalawang pulis manyakis
na ginalaw ay babaeng pulis
tila libog nila'y di natiis
sinalbahe pa'y babaeng pulis

kung mayroon mang pulis patola
ay may pulis manyakis pa pala
na sa kabaro nagsamantala
at sa babaeng kasamahan pa

Safe Spaces Act ba'y ikakaso?
o ang kaso'y administratibo?
ililipat lang sila ng pwesto?
babaeng pulis nga'y agrabyado!

siya'y pinainom daw ng alak
at hinipuan ng mga manyak
aba'y bakit kapwa nila parak
ay kanila mismong pinahamak

magkakayunit pa sila, sabi
ngunit siya pa ang sinalbahe
kaytinding epekto ng nangyari
sa puso't isipan ng babae

buti't sa taas siya'y nagsumbong
subalit nais nating itanong:
mga manyak kaya'y ikakanlong
ng nasa taas o ikukulong?

nangyari'y sadyang nakagagalit
hustisya kaya'y kanyang makamit?
at mapakulong ang malulupit?
o buhay pa'y malagay sa bingit?

- gregoriovbituinjr.
08.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 28, 2025, Pang-Masa at Remate, Agosto 29, 2025

Matanda na si Bata, may mahika pa rin

MATANDA NA SI BATA, MAY MAHIKA PA RIN

matanda na si Bata, may mahika pa rin
kilalang "Magician", di pa kinakalawang
pitumpu't isang anyos, talagang kaygaling
wala pa ring kupas ang matandang "Magician"

patuloy na gumagabay at inspirasyon
si Bata sa mga baguhang bilyarista
kaya nananalo sa mga kumpetisyon
saanmang bansa sila maglaro't magpunta

pagpupugay sa iyo, Efren "Bata" Reyes
tunay kang kinararangal ng ating bansâ
sa bawat sargo mo o tirang anong nipis
ang mga Pinoy at banyaga'y namamanghâ

Maligayang Kaarawan, aming pagbati
sa iyo, Efren "Bata" Reyes, pagpupugay!
paghanga namin sa iyo'y nananatili
bayani kang tunay! mabuhay ka! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
08.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Agosto 28, 2025, p.8

Huwebes, Agosto 28, 2025

P30 na aklat, P30 pantraysikel

P30 NA AKLAT, P30 PANTRAYSIKEL

minsan, minumura ko ang ulan
dahil biglang napapa-tricycle
imbes na ako'y maglakad na lang
ng limang kanto, magta-tricycle

aklat ng salin ko'y trenta pesos
sa traysikel ay trenta pesos din
kapag ulan na'y biglang bumuhos
benta'y di maibiling pagkain

ipapamasahe lang ang benta
bakit ba flood control kinurakot
baha tuloy ang masa't kalsada
habang sa libro, kita'y karampot

kailan ba palaging aaraw
nang makatipid sa pamasahe
kailan di na magtutungayaw
upang natipid ay maitabi

- gregoriovbituinjr.
08.28.2025

Ang mag-aral muli

ANG MAG-ARAL MULI

di pa ako matanda, pwede pang makapag-aral
at makatapos ng kursong nanaising makuha
tulad ng inhinyero, cooking, o agham pisikal
o kaya'y magturo ng aritmetika't aldyebra

nais kong may natapos, may diplomang isasabit
sa dingding ng tahanan, magkatrabaho nang sadyâ
habang patuloy na nagmumulat sa maliliit,
babae, bata, pesante, vendor, obrero, dukhâ

kayhirap makapasok kahit sa N.G.O.'t P.O.
pag walang pinakitang diploma, walang natapos
lalo't kaytagal na aktibistang pultaym tulad ko
na higit tatlong dekadang naglulupa't kumilos

sinong tatanggap sa aking walang wala talaga
na namayapang misis ang sumusuporta noon
dapat pa akong mabuhay ngayong wala na siya
kaya nais kong magtapos pag may pagkakataon

- gregoriovbituinjr.
08.28.2025

NGO - non-government organization 
PO - people's organization

Miyerkules, Agosto 27, 2025

Soneto sa PANTHER

SONETO SA PANTHER

Participation - lumalahok ang bawat kasapian
Accountability - bawat isa'y may pananagutan
Non-discrimination - walang sinuman ang naiiwan
Transparency - walang tinatago sa masa't samahan
Human dignity - paggalang sa dignidad ng sinuman
Empowerment - pagsakapangyarihan ng mamamayan 
Rule of law - iginagalang ang mga batas ng bayan

Pagpaplano ng samahan upang kamtin ang layunin
Ay ginagawa ng seryoso't pananagutan natin
Nangangarap ng makataong lipunang dapat kamtin
Tagumpay ng samahan ay lagi nating iisipin
Habang hindi pinababayaan ang pamilya natin
Edukasyon ng bawat kasapi ay ating planuhin
Respeto sa batas at sa bawat isa'y ating gawin

- gregoriovbituinjr.
08.27.2025

* ang soneto ay tulang may sukat at tugma, at binubuo ng 14 pantig bawat taludtod
* ang PANTHER ay isa sa mga prinsipyo ng karapatang pantao

BOTO at BOGO

BOTO at BOGO

noon ay Buy One Take One
na ang daglat ay BOTO
kaya naging biruan
nabibili ang Boto

ngunit mayroong bago
ang Buy One Get One ngayon
na daglat nama'y BOGO
eh, ano naman iyon

wala nang atubili
ang nasa patalastas
ang BOTOng nabibili
ay BOGO nang nilabas

magagaling mag-isip
may bagong nalilikha
bayan ba'y sinasagip
sa masasamang gawa

para-paraan lang din
ang mga negosyante
kapitalismo pa rin
upang sila'y mabili

- gregoriovbituinjr.
08.27.2025

Martes, Agosto 26, 2025

Mabuhay ka, Alex Eala!

MABUHAY KA, ALEX EALA!

mabuhay ka, Alex, mabuhay ka!
sa makasaysayan mong panalo 
sa U.S. Grand Slam Open Era
na taga-Denmark yaong tinalo

panalo mo'y sadyang iniukit
ng katatagan mo't kahusayan
sana naman ay iyong makamit
ang kampyonato mong inaasam

sa iyo, Alex, saludo kami
pinakita'y talino mo't husay
sana ang katulad mo'y dumami
na mga tennis player na Pinay

Alex, tunay kang kahanga-hanga
iniidolo na't inspirasyon
suportado ka ng buong bansa
sana'y maging ganap ka nang kampyon

- gregoriovbituinjr.
08.26.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 26, 2025, p.12

Saksakan ng yabang

SAKSAKAN NG YABANG

akala ko'y anong napagkwentuhan
napanood daw ba'y mga saksakan
akala ko'y may rayot, nagsaksakan
e, iba pala, saksakan ng yabang

ang ibig sabihin, mga palalo
sa pribadong pag-aari'y rahuyo
mamahaling sasakyang presyo'y ginto
akala'y kung sinong di mo mahulo

ngunit katas daw ng pondo ng bayan
ang sinabing mamahaling sasakyan
sino kaya ang politikong iyan?
o personaheng saksakan ng yabang?

buwis ng bayan daw yaong ginamit
ng diyaskeng sa kaban ay nangupit
sino sila, sinong dapat masabit?
ganyang sistema'y bakit nakapuslit?

dapat imbestigahan iyang sukat!
sa Barangay Mambubulgar, salamat
nasa komiks subalit bumabanat
sa mga isyung sa bayan nagkalat

- gregoriovbituinjr.
08.26.2025

* mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 25, 2025, p.4

Salabat at pandesal

SALABAT AT PANDESAL

salabat at pandesal
sa umagang kayganda
kaysarap na almusal
at nakabubusog pa

kay-aga kong nagmulat
at nagtungong bakery
nag-init ng salabat
pandesal ay binili

ako lang ang kumain
mag-isang nag-agahan
mamaya'y susulatin
ko'y santula na naman

salamat sa salabat
pampaganda ng tinig
sa pandesal, salamat
pampagana ng tindig

- gregoriovbituinjr.
08.26.2025

Lunes, Agosto 25, 2025

Iba ang lonely sa alone

IBA ANG LONELY SA ALONE

ang Lone ang salitang nag-uugnay
sa Lonely at Alone, kung sabagay
ngunit magkaiba ang dalawa
isa'y malungkot, isa'y mag-isa

katulad ko, I'm lonely and alone
iyung iba, lonely but not alone
ako uli, I'm alone but lonely
iyung iba, alone but not lonely

hanggang ngayon, ako'y nagluluksa
mula nang si misis ay nawala
laging mag-isa, walang kausap
ngunit lagi pa ring nangangarap

minsan, loner ako o introvert
iyung iba naman ay extrovert
tahimik ako sa tabi-tabi
iba'y nagsasaya gabi-gabi

sa mga naranasan talaga
napagtanto kong mas mahalaga
ay di IQ, intelligence quotient
kundi EQ, emotional quotient

kaya maraming nagpatiwakal
di kaya ng puso, naging hangal
sadya nga bang ganito ang buhay 
minsan masaya, minsan may lumbay

dinadaan na lang sa trabaho
inaaral na lang bawat isyu
nang gaya kong tibak na Spartan
ay patuloy maglingkod sa bayan

- gregoriovbituinjr.
08.25.2025

Oo, kaylayo pa ng aking lalakbayin

OO, KAYLAYO PA NG AKING LALAKBAYIN

oo, kaylayo pa ng aking lalakbayin
upang maabot ang pitumpu't pitong taon
ng buhay na iwi't naroon man sa bangin
ay patuloy sa pagkapit, laging aahon

makikibaka hanggang sa huling sandali
upang makamit ang lipunang makatao
ipagtatanggol ang dukhang dinuduhagi
ng sistemang ang serbisyo'y ninenegosyo

patuloy sa pagbangon ang tulad kong dukha
kapara ng mga aktibistang Spartan
na tungkuling ipaglaban ang manggagawa,
magsasaka, maralita, kababaihan

tunay na kaylayo pa ng dapat lakbayin
at tuluyang palitan ang sistemang bulok
maraming ilog at dagat pang lalanguyin
hanggang sa bundok ay marating yaong tuktok

sakaling sa ulo ko'y may balang bumaon
kasalanan ko't sa akin ay may nagalit
baguhin ang sistema'y di pa raw panahon
dahil burgesya raw ang sa mundo'y uugit

- gregoriovbituinjr.
08.25.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1APVN9MeHN/ 

Nais ko'y ukit na maso sa lapida

NAIS KO'Y UKIT NA MASO SA LAPIDA sakaling mamatay / ang makatang kapos ayoko ng daop / na palad o kurus kundi yaong masong / gamit ng bu...